rascje
ras|cje
[CO]
-
s.f.
rap di ue:
Tine murbinose cu la runcjute ti crevave cuntun fâ di agnul li rascjis e ogni tant, un di ca e un di là dal filâr, si cjalavin (Dolfo Zorzut, Se la prime mi cjoleve);
si fermarin sot di une agace alte a cjalâ cuintri il cîl lis rosis a pendolon come rascjis (Jolanda Mazzon, Fûr di timp)
Sin. raschet
, rascjet
, rap
-
s.f.
(fig.)
rapuart che al lee in alc che si pues calcolâ une struture ramificade:
cualchidun si jere visât di vê une rascje di parintât cun jê (Maria Forte, La aghe dal Ariul);
i si erin simpri intindûts lui e jo, e i vevi vulût ben da picinina insù, sepi Diu parcè: na rascja secreta e compagna che a nasseva salacor da la nestra parentât vecja (Novella Cantarutti, Un pitour par me)
Sin. leam
, peam
, vincul
-
s.f.
(fig.)
grup o categorie di elements che a àn carateristichis in comun e caratar o complès di caratars essenziâi che ju distinguin:
"Sâstu, prin di tirâ dentri un cun nô, o volìn savê di ce rascje che al è e, in front ae muart, ognun al pant il so vêr jessi" (Roberto Ongaro, Il muc)
Sin. cualitât
, gjernazie
, ordin
, specie
, tip
, varietât
, sete
, categorie
, classe
, fate
, sorte
, raze2
Cfr. çocje
, nature
-
s.f.
cuantitât di alc materiâl o imateriâl che al à un caratar particolâr:
pre Checo al è simpri stât un entusiast, compagn di me, cuntune rascje di otimisim fatalistic (Adrian Cescje, Memoriis di politiche linguistiche)
Sin. vene1
, ponte
, ombre
, ongule
-
s.f.
presince o manifestazion di un fenomen, ancje caraterizade di une cierte intensitât:
si lementà che dut al costave di plui. Massime la blave. E dut cause di chê rascje di sut che e supave la campagne (Maria Forte, La tiere di Lansing)
Sin. ponte
-
s.f.
(fig.)
forme mentâl di cui che al è mat, di cui che nol à un profîl psicologjic o psichiatric normâl:
l'idealist, il scjaldinôs, il smoderât, l'om fantastic, scuilibrât, fûr dal ordenari [...] o cjatarìn simpri che al à une rascje, une ruede fûr di puest, che si piert daûr des frascjis (Josef Marchet, Ni poetis, ni mistics, ni erois in Friûl)
Sin. rascje di matetât
, ram di matetât
, rame di matetât
, matetât
, tare
-
pinsîr o desideri di cui che al è mat:
la autonomie no je la rascje di cualchi esaltât e nancje la temeritât di cualchi egoist (Antoni Beline, No stait a vê pôre di vê coragjo)
Sin. matetât
, ossession
, smanie
, fissazion