Dizionari de Lenghe Furlane

nancje  nan|cje  [FO]

1. av. par pandi une negazion o par dâi plui fuarce:  tredis cjartis di dîs mil da la une […] scuindudis che nancje Diu nol saveve dulà (Meni Ucel, La vacje); cjale ca, nancje un cjaveli grîs (Maurizio Mattiuzza, Al prossim casting ti sielzin te)
   Var. nencje , nancj , gnancje , niancje , nengje , nincje , nen , nan
2. av., coniun. par escludi une ipotesi, une pussibilitât o par introdusi une protasi di periodi ipotetic cun sens negatîf:  Jo? … nancje muart no mi menarês in glesie! (Pieri Somede dai Marcs, Gnot di Nadâl); e cuant che il timp e l'aiar menaran li semencis lontan / chel lontan nol sarà mai avonde / nancje fossial insom dal mont (Stiefin Codut, Sanc dal gno sanc); la int a no si finìs mai di cognossile, nancje lant tal jet insiemi (Maurizio Mattiuzza, La maiute di Zidane)
3. av. (enf.) soredut in domandis retorichis, cence valôr negatîf, ma dome enfatic, par dâ plui fuarce a une espression:  «Isal nancje un vilan chel frutat?…» «Ce vêso di dî mo?…» «Ise maniere di fâ chê?…» «Ce vûstu pretindi di chê gjarnazie?… cun chê scuele che a àn in cjase!…» (Pieri Menis, Un muart su la strade); ma spachial nancje ben chê veladine? / Ma fasial nancje ben i compliments? / Ce figurin di meti te vetrine! (Fabiunculus, Ce figurin!); "Sono del lôr zardin chês bielis rosis?" "Sì; sono nancje un splendôr? O lis ai cjoltis sù cumò par furnî il salotin" (Bepo Marion, Il canocjâl de contesse)
   Sin. mo , po , ve
   
   1. ancje in costruzion di dople negazion, ma cun valôr enfatic positîf:  che lu cjali chel ninin [il rusignûl]: / ce doi voi di birichin, / ce gjambutis cussì dretis, / ce sgrifutis cussì netis, / e chê code di pavon… / Ma no parial nancje bon! (Anonim, Siôr poete del Friûl eco pront il rusignûl)
4. prep. par segnâ che no si rive a une cuantitât:  zovin di nancje vincj agns (Ivano Urli, Storie di Min); passâts nancje vincj agns, la agriculture al è un setôr in crisi (Max Mauro, Un Friûl difarent: i 90 mhz di Onde Furlane)

Polirematichis e espressions idiomatichis

• nancje a dîlu loc.av., loc.inter.
• nancje che loc.coniun.
• nancje di meti loc.av., loc.inter.
• nancje dîlu loc.av., loc.inter.
• nancje discori loc.inter.
• nancje fevelâ loc.inter.
• nancje in fotografie loc.av., loc.adi.inv.
• nancje in sium loc.av., loc.inter.
• nancje la stampe loc.av., loc.adi.inv.
• nancje meti loc.av., loc.inter.
• nancje pal as di cope loc.av., loc.inter.
• nancje par idee loc.av., loc.inter.
• nancje par ideis loc.av., loc.inter.
• nancje par insium loc.av., loc.inter.
• nancje par ombre loc.av., loc.inter.
• nancje par scherç loc.av., loc.inter.
• nancje par sium loc.av., loc.inter.
• nancje piturât loc.av., loc.adi.inv.
• no cognossi nancje par prossim loc.v.

Proverbis:

• bisugne inneâsi tal mâr grant, no je nancje braùre a inneâsi intune tace di aghe
• cence bêçs no si sta ben nancje in glesie
• di bessôi no si sta ben nancje in paradîs
• nancje il mont nol è stât fat dut intune dì