Dizionari de Lenghe Furlane

nancje  nan|cje  [FO]

1. av. par pandi une negazion o par dâi plui fuarce:  tredis cjartis di dîs mil da la une […] scuindudis che nancje Diu nol saveve dulà (Meni Ucel, La vacje); cjale ca, nancje un cjaveli grîs (Maurizio Mattiuzza, Al prossim casting ti sielzin te)
   Var. nencje , nancj , gnancje , niancje , nengje , nincje , nen
2. av., coniun. par escludi une ipotesi, une pussibilitât o par introdusi une protasi di periodi ipotetic cun sens negatîf:  Jo? … nancje muart no mi menarês in glesie! (Pieri Somede dai Marcs, Gnot di Nadâl); e cuant che il timp e l'aiar menaran li semencis lontan / chel lontan nol sarà mai avonde / nancje fossial insom dal mont (Stiefin Codut, Sanc dal gno sanc); la int a no si finìs mai di cognossile, nancje lant tal jet insiemi (Maurizio Mattiuzza, La maiute di Zidane)
3. av. (enf.) cence valôr negatîf, ma dome enfatic, par da plui fuarce a une espression:  «Isal nancje un vilan chel frutat?…» «Ce vêso di dî mo?…» «Ise maniere di fâ chê?…» «Ce vûstu pretindi di chê gjarnazie?… cun chê scuele che a àn in cjase!…» (Pieri Menis, Un muart su la strade); ma spachial nancje ben chê veladine? / Ma fasial nancje ben i compliments? / Ce figurin di meti te vetrine! (Fabiunculus, Ce figurin!)
   Sin. mo , po , ve
   
   1. ancje in costruzion di dople negazion, ma cun valôr enfatic positîf:  che lu cjali chel ninin [il rusignûl]: / ce doi voi di birichin, / ce gjambutis cussì dretis, / ce sgrifutis cussì netis, / e chê code di pavon… / Ma no parial nancje bon! (Anonim, Siôr poete del Friûl eco pront il rusignûl)
4. prep. par segnâ che no si rive a une cuantitât:  zovin di nancje vincj agns (Ivano Urli, Storie di Min); passâts nancje vincj agns, la agriculture al è un setôr in crisi (Max Mauro, Un Friûl difarent: i 90 mhz di Onde Furlane)

Polirematichis e espressions idiomatichis

• nancje a dîlu loc.av., loc.inter.
• nancje che loc.coniun.
• nancje di meti loc.av., loc.inter.
• nancje dîlu loc.av., loc.inter.
• nancje discori loc.inter.
• nancje fevelâ loc.inter.
• nancje in fotografie loc.av., loc.adi.inv.
• nancje in sium loc.av., loc.inter.
• nancje la stampe loc.av., loc.adi.inv.
• nancje meti loc.av., loc.inter.
• nancje pal as di cope loc.av., loc.inter.
• nancje par idee loc.av., loc.inter.
• nancje par ideis loc.av., loc.inter.
• nancje par insium loc.av., loc.inter.
• nancje par ombre loc.av., loc.inter.
• nancje par scherç loc.av., loc.inter.
• nancje par sium loc.av., loc.inter.
• nancje piturât loc.av., loc.adi.inv.
• no cognossi nancje par prossim loc.v.

Proverbis:

• bisugne inneâsi tal mâr grant, no je nancje braùre a inneâsi intune tace di aghe
• cence bêçs no si sta ben nancje in glesie
• di bessôi no si sta ben nancje in paradîs
• nancje il mont nol è stât fat dut intune dì