gjaline
/-ì-/
gja|li|ne
[FO]
-
s.f.
individui feminin madûr dal uciel Gallus gallus domesticus, tignût plui di dut par vie che e fâs i ûfs o pe cjar:
lis gjalinis tal sierai a cocodavin che al jere un pieç (Maria Forte, Varc di confin);
mi à viert il pulinâr, chel demoni, e lis gjalinis mi son dutis scjampadis (Meni Ucel, Gjalinis)
Sin. coche
, pite
, vuede
Cfr. gjal
, poleç
, poleçut
, cjapon
, ûf
, cocodâ
, cocodecâ
, pogni
, clucî
, spulzinâ
, sfolmenâ
, sgjarpedâ
, scraçolâ
-
s.f.
(fig.)
femine pôc inteligjente e cjacarone, ancje tant che ofese gjeneriche:
la siore dal brigadîr e chê dal cursôr e la sartorele di Tintin e cualchi altre gjaline di chê fate (Josef Marchet, Lis predicjis dal muini)
Sin. dordule
, ocje
Polirematichis e espressions idiomatichis
Proverbis:
- a Sant Blâs ogni gjaline l'ûf e fâs
- al è miôr l'ûf vuê che no la gjaline doman
- bisugne copâ chê gjaline che e fâs l'ûf e po lu bêf
- colomp zovin, gjaline viele
- cuant che la gjaline e cjante, segn che e à fat l'ûf
- cui che al nas di gjaline al beche par tiere, se no no je gjaline vere
- cui che al nas di gjaline al sgjarpede
- di gjaline si nas, di gjaline si sgarfe
- di Sante Luzie a Sante Catarine si scurte un pît di gjaline
- di zenâr la gjaline tal gjalinâr
- gjaline rosse e fâs bon brût
- gjaline viere a fâs bon brût
- gjaline viere no fâs ûfs
- il brût di gjaline al va par ogni aìne
- il jeur al vîf a jerbe, la bolp a gjalinis, e a son grues compagns
- in chê cjase che la gjaline e cjante e il gjal al tâs e je pocje pâs
- l'ûf nol à di insegnâi a la gjaline
- la gjaline che a cjante e à fat l'ûf
- la gjaline e cjante co e à fat l'ûf
- la istruzion no le mangjin ni lis surîs ni lis gjalinis
- miôr l'ûf vuê che no l'ûf e la gjaline doman
- miôr un poleç vuê che no une gjaline doman
- miôr un ûf vuê che no une gjaline doman
- no bisugne spelâ tant la gjaline che e ciuli
- no bisugne spelâ tant la gjaline che e craci
- no si insegnii a fâ l'ûf a la gjaline
- no stâ insegnâi a fâ l'ûf a la gjaline
- par stâ ben: pirulis di gjaline e punturis di cantine
- robe une gjaline ti mandin a la ghiliotine, robe un milion no tu vâs nancje in preson